ตรงกันข้ามอย่างสิ้นเชิงกับความท้าทายที่ตลาดสินค้าหรูหรากำลังเผชิญ ภาคสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีในประเทศจีนกลับเฟื่องฟูอย่างต่อเนื่อง ความเติบโตนี้สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงอย่างลึกซึ้งในลำดับความสำคัญของผู้บริโภค ที่ให้ความสำคัญกับการออกกำลังกาย สุขภาพจิต และการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันมากขึ้น ตั้งแต่สตูดิโอฟิตเนสขนาดเล็กเฉพาะทาง (boutique fitness studios) การใช้เทคโนโลยีในการดูแลหรือแก้ปัญหาสุขภาพ ไปจนถึงการตระหนักรู้เกี่ยวกับสุขภาพจิตที่เพิ่มขึ้น ผู้บริโภคชาวจีนกำลังลงทุนกับสุขภาพของตนเองอย่างไม่เคยมีมาก่อน
นอกจากนี้กิจกรรมดั้งเดิมอย่างการวิ่ง ว่ายน้ำ และบาสเกตบอลยังคงได้รับความนิยม แต่กีฬารูปแบบใหม่ก็เริ่มได้รับความสนใจเพิ่มขึ้น เช่น ปีนผา กีฬาในฤดูหนาว และการออกกำลังกายเฉพาะทางอื่น ๆ ซึ่งได้รับแรงหนุนจากกิจกรรมระดับนานาชาติ เช่น โอลิมปิกฤดูหนาวที่กรุงปักกิ่ง กีฬาประเภทนี้ตอบโจทย์ผู้บริโภคที่มองหาความท้าทายทั้งทางร่างกายและโอกาสในการเข้าสังคม
การสนับสนุนจากภาครัฐ สุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีเข้าถึงได้กับทุกคน
นอกจากนี้ภาครัฐจีนเองยังมีบทบาทสำคัญในการผลักดันกระแสสุขาภาพและความเป็นอยู่ที่ดีให้เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ภายใต้แผนงาน “สุขภาพดีถ้วนหน้า ปี 2030” (Healthy China 2030) รัฐบาลได้ดำเนินการปฏิรูประบบสุขภาพในวงกว้าง ครอบคลุมประชากรทุกกลุ่ม ทั้งการแก้ปัญหาโรคอ้วนในเด็ก การลดอัตราสายตาสั้น และการส่งเสริมให้ประชาชนเข้าถึงบริการด้านสุขภาพได้อย่างทั่วถึง
ตัวอย่างเช่น โรงเรียนต่าง ๆ ได้รับข้อกำหนดให้จัดกิจกรรมทางกายภาพอย่างน้อยวันละ 2 ชั่วโมง เพื่อปลูกฝังพฤติกรรมสุขภาพที่ดีตั้งแต่วัยเยาว์ นอกจากนี้ ยังมีการออกแบบกิจกรรมที่สร้างสรรค์ เช่น การออกกำลังกายแบบผสมผสานกับการเต้น และการวิ่งประสานกันในพื้นที่โรงเรียน เพื่อดึงดูดความสนใจของนักเรียนในรูปแบบใหม่ ๆ ความพยายามเหล่านี้มีเป้าหมายเพื่อตอบสนองต่อสถิติน่ากังวลที่เผยแพร่ในปี 2023 ซึ่งระบุว่า เด็กอายุ 6 ถึง 17 ปี มีอัตราโรคอ้วนอยู่ที่ 19% และมีภาวะสายตาสั้นสูงถึง 52.7% ในปี 2024 คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติจีนได้เผยแพร่รายงานเตือนว่า หากแนวโน้มปัจจุบันยังคงดำเนินต่อไป อัตราน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในผู้ใหญ่ของประเทศอาจเพิ่มขึ้นเป็น 70.5% ภายในปี 2030 ขณะที่อัตราในเด็กอาจสูงถึง 31.8%
นอกเหนือจากในโรงเรียน รัฐบาลยังได้ออกนโยบายเพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการออกกำลังกายทั้งในเมืองและชนบท พื้นที่สาธารณะใหม่ เช่น สวนสาธารณะ ลู่วิ่ง และอุปกรณ์ออกกำลังกายกลางแจ้ง ได้ถูกสร้างขึ้นในหลายเมือง ขณะเดียวกัน โรงเรียนในพื้นที่ชนบทก็ได้รับงบประมาณเพื่อปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวกด้านกีฬา การดำเนินการเหล่านี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของรัฐบาลในการทำให้สุขภาพและการออกกำลังกายเป็นสิ่งที่ทุกคนเข้าถึงได้ ไม่ว่าจะอยู่ในสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมใด
สุขภาพ: สถานะใหม่ความมั่งมีแบบใหม่ของชนชั้นกลางในจีน
ชนชั้นกลางที่กำลังเติบโตในประเทศจีนได้ยกระดับเรื่องสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีให้เป็นหัวใจสำคัญของการใช้ชีวิตสมัยใหม่ เมื่อรายได้ที่สามารถใช้จ่ายได้เพิ่มสูงขึ้น ความต้องการใช้ชีวิตอย่างมีสุขภาพดีและกระฉับกระเฉงก็เพิ่มขึ้นตามไปด้วย สำหรับหลายคน การสมัครสมาชิกฟิตเนส การเข้าคลาสออกกำลังกาย และการไปบำรุงดูแลเพื่อสุขภาพ ไม่ได้ถูกมองว่าเป็นความฟุ่มเฟือยอีกต่อไป แต่กลายเป็นการลงทุนที่จำเป็นต่อการดูแลตัวเอง
สตูดิโอฟิตเนสเฉพาะทางกำลังได้รับความนิยมอย่างมากในเมืองใหญ่ เช่น เซี่ยงไฮ้ ปักกิ่ง และเซินเจิ้น โดยสตูดิโอที่เปิดสอนโยคะ พิลาทิส และศิลปะการป้องกันตัว มักเจาะกลุ่มลูกค้าที่ให้ความสำคัญกับประสบการณ์แบบส่วนตัวและคุณภาพสูง ขณะเดียวกัน ฟิตเนสดิจิทัลและแอปออกกำลังกาย ซึ่งหลายแอปมี บริการคลาสสดและโปรแกรมฝึกเฉพาะบุคคล ก็กำลังได้รับความนิยม โดยเฉพาะในหมู่คนรุ่นใหม่ที่มองหาความสะดวกและยืดหยุ่น
ตัวอย่างเช่น Family Form ได้เปิดสตูดิโอแห่งใหม่ในเซี่ยงไฮ้ ณ โรงแรม The Middle House เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา สะท้อนถึงแนวโน้มที่โรงแรมหรูเริ่มปรับตัวเป็นจุดหมายด้านสุขภาพแบบองค์รวม การผสานบริการด้านสุขภาพเข้ากับโรงแรมหรูช่วยให้ Family Form ตอบโจทย์ความต้องการที่เพิ่มขึ้นของทั้งชาวเมืองและนักท่องเที่ยวที่ใส่ใจสุขภาพ
กระแส Function Food กำลังเติบโต เมื่อสุขภาพเชิงป้องกันกลายเป็นทางเลือกหลัก
ฟังก์ชันฟู้ด (Fuction Food) คือนิยามของผลิตภัณฑ์อาหารที่ผ่านการวิจัยและพัฒนาให้มีคุณสมบัติพิเศษนอกเหนือจากคุณค่าทางโภชนาการพื้นฐาน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมสุขภาพและลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ ในปัจจุบันเนื่องจากการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันกลายเป็นอีกหนึ่งความสำคัญของชนชั้นกลางในจีน ความต้องการผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร อาหารออร์แกนิก และเครื่องดื่มฟังก์ชันเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยผู้บริโภคให้ความใส่ใจในการตรวจสอบฉลากสินค้าเพื่อมองหาส่วนผสมจากธรรมชาติและประโยชน์ต่อสุขภาพ
บนแพลตฟอร์ม RedNote แฮชแท็ก “Super Food” (#超级食物) มียอดเข้าชมมากกว่า 430 ล้านครั้ง และมีการพูดคุยกันมากกว่าล้านครั้ง สะท้อนถึงความสนใจของผู้บริโภคที่เพิ่มขึ้นต่อวัตถุดิบที่อุดมด้วยสารอาหาร ซึ่งเชื่อมโยงกับสุขภาพและความงาม แนวโน้มนี้เริ่มส่งผลต่อตลาดเครื่องดื่มในจีนแล้ว โดยแบรนด์เครื่องดื่มชงพร้อมดื่มอย่าง Heytea, ChaPanda และ Nayuki’s Tea ได้ออกเมนูใหม่ที่มีส่วนผสมของผักเคล บีทรูท และต้นอ่อนข้าวสาลี ในขณะเดียวกัน ซูเปอร์มาร์เก็ตก็เริ่มเพิ่มสินค้าที่มีส่วนผสมของ Super Food ไม่ว่าจะเป็นขนมเพื่อสุขภาพ อาหารทดแทนมื้อหลัก หรือเครื่องดื่มfunction ที่เน้นสรรพคุณ เช่น ช่วยระบบย่อยอาหาร หรือช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง
ที่มา : Jing Daily
ประเทศไทยกำลังกลายเป็นผู้เล่นสำคัญในตลาด Function Food ระดับโลก ด้วยการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรการเกษตรที่อุดมสมบูรณ์ ความรู้พื้นบ้านดั้งเดิม และงานวิจัยที่เป็นนวัตกรรม การส่งออกอาหารฟังก์ชันของประเทศมีการเติบโตอย่างมาก โดยเพิ่มขึ้นถึง 9% ในปี 2567 คิดเป็นมูลค่า 128,000 ล้านบาท การเติบโตนี้ได้รับแรงหนุนจากทั้งความต้องการภายในประเทศและความสนใจจากต่างประเทศที่เพิ่มขึ้นในผลิตภัณฑ์ที่ส่งเสริมสุขภาพ
โดยรองศาสตราจารย์ ดร.กิติพงษ์ อัศวรักษ์ หัวหน้าภาควิชาเทคโนโลยีอาหาร คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้นำเสนอแนวทางหลัก 4 ประการในการพัฒนาและผลิตผลิตภัณฑ์ “อาหารเป็นยา” ของประเทศไทย ได้แก่ 1.)การใช้สมุนไพรไทย เนื่องจากไทยอุดมไปด้วยสมุนไพรที่สามารถนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์อาหารได้ 2.)ผลิตภัณฑ์จากผักและผลไม้ เนื่องจากมีฤทธิ์ทางชีวิภาพและมีสารต้านอนุมูลอิสระ 3.) การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีการผลิตอาหาร เนื่องจากไทยมีความเชี่ยวชาญด้านการวิจัยและเทคโนโลยีอาหารอย่างกว้างขวาง ซึ่งสามารถยกระดับการผลิตอาหารเพื่อสุขภาพได้ 4.)รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ให้การสนับสนุนอย่างต่อเนื่องในการส่งเสริมการปลูกพืชสมุนไพรและพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารที่มีส่วนประกอบจากสมุนไพรไทย
ด้วยยุทธศาสตร์เชิงรุกเหล่านี้ ประเทศไทยจึงมีศักยภาพในการก้าวขึ้นเป็นผู้นำในอุตสาหกรรมอาหารฟังก์ชันระดับโลก โดยอาศัยทรัพยากรการเกษตรที่อุดมสมบูรณ์ เทคโนโลยีการผลิตอาหารที่ทันสมัย และองค์ความรู้ดั้งเดิมที่สืบทอดมาอย่างยาวนาน
ข้อมูลจาก statista ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความต้องการในอาหารหรือเครื่องดื่มแบบ functional food ของผู้บริโภคชาวจีนว่า ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาผลิตภัณฑ์อาหารฟังก์ชันในตลาดจีนมีหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่ยาเม็ด ลูกกวาด ไปจนถึงเครื่องดื่มพร้อมดื่ม แม้ว่าผลิตภัณฑ์ functional food จะได้รับความนิยมมากขึ้นในกลุ่มผู้สูงอายุ แต่ขนมขบเคี้ยวและเครื่องดื่มฟังก์ชันก็เริ่มดึงดูดผู้บริโภครุ่นใหม่จำนวนมากขึ้น เนื่องจากมีการกล่าวอ้างทางสุขภาพ นอกจากนี้คนจีนรุ่นใหม่หลายคนประสบปัญหาสุขภาพ เช่น นอนหลับยาก ปัญหาผิวหนัง และระบบย่อยอาหารผิดปกติ ซึ่งเกิดจากความเครียดในการทำงานและการขาดการออกกำลังกาย ดังนั้น การบริโภค functional food จึงกลายเป็นทางเลือกยอดนิยมของคนทำงานรุ่นใหม่ในจีนเพื่อเสริมสร้างสุขภาพและภูมิคุ้มกัน ในบรรดา functional food ทั้งหมด ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากวัตถุดิบธรรมชาติ เช่น สารสกัดจากผักและผลไม้ หรือยาแผนจีน เป็นที่นิยมในกลุ่มผู้บริโภครุ่นใหม่จำนวนมาก
พลังของเทคโนโลยีและ KOLs
นอกจากนี้เทคโนโลยีและโซเชียลมีเดีย ยังมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงวิธีที่ผู้บริโภคชาวจีนเข้าถึงเรื่องสุขภาพและการออกกำลังกาย อุปกรณ์สวมใส่อัจฉริยะ เช่น นาฬิกาดิจิทัลอัจฉริยะสมาร์ทวอทช์และเครื่องติดตามการออกกำลังกาย กลายเป็นทั้งสัญลักษณ์ของสถานะและเครื่องมืออำนวยความสะดวกในเวลาเดียวกัน
แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอย่าง Douyin และ Xiaohongshu ก็เป็นศูนย์กลางของวิดีโอสอนออกกำลังกาย เคล็ดลับด้านสุขภาพ และการรีวิวผลิตภัณฑ์ ทำให้เทรนด์สุขภาพกลายเป็นเรื่องที่เข้าถึงได้ง่ายและดูน่าทำตาม ผู้มีอิทธิพลทางความคิด (KOLs) และอินฟลูเอนเซอร์สายสุขภาพมีอิทธิพลสูง พวกเขามักแนะนำการออกกำลังกายใหม่ ๆ อาหารการกิน และผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพให้กับผู้ติดตาม เช่น การที่อินฟลูเอนเซอร์บน Douyin รีวิวแอปฟิตเนสหรืออาหารเสริมโปรตีน สามารถดึงดูดผู้ชมได้หลักล้าน และสร้างยอดขายได้ภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง
ความเห็นสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน: การเปลี่ยนแปลงนี้สะท้อนแนวโน้มทางวัฒนธรรมการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่กว้างขึ้นว่า สุขภาพไม่ใช่แค่การดูแลเมื่อเจ็บป่วยอีกต่อไป แต่คือการเลือกในชีวิตประจำวันอย่างมีเป้าหมาย เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืน ไทยในฐานะที่มีมีศักยภาพสูง และมีความเชี่ยวชาญด้านการวิจัยและเทคโนโลยีอาหารอย่างกว้างขวาง สิ่งที่สำคัญคือการจับตาถึงความต้องการของผู้บริโภค ถึงวัตถุดิบและคุณสมบัติของอาหาร เพื่อให้ตอบโจทย์กับเทรนด์ในปัจจุบัน รวมไปถึงมาตรฐานความสะอาดและความปลอดภัย รวมถึงคุณภาพของวัตถุดิบของผู้บริโภค เพื่อให้รับประกันได้ว่าผลิตภัณฑ์มีความสะอาดและปลอดภัย ตรงตามมาตรฐานสากล เพื่อส่งเสริมศักยภาพในการส่งออกอาหารแห่งอนาคตของประเทศไทยให้เติบโตอย่างยั่งยืน
https://www.nationthailand.com/news/general/40039983?utm_source=chatgpt.com
https://en.fda.moph.go.th/news/thai-fda-issues-notification-to-support-health-claims-for-functional-foods-to-enhance-thai-econom/?utm_source=chatgpt.com
https://www.chula.ac.th/en/highlight/218985/
https://jingdaily.com/posts/china-s-wellness-renaissance-health-becomes-the-new-luxury
https://www.statista.com/topics/8504/functional-foods-market-in-china/#topicOverview
เรียบเรียงโดยสำนักงานส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน
20 มิถุนายน 2568