เจาะตลาดผลไม้ไทยในนครซีอาน

         นครซีอาน เมืองเอกของมณฑลส่านซี ตั้งอยู่ตอนกลางของมณฑลส่านซี มีขนาดพื้นที่ 10,752 ตารางกิโลเมตร และมีจำนวนประชากรประมาณ 13 ล้านคน ในขณะที่กำลังซื้อและอัตราการบริโภคสินค้าของผู้บริโภคชาวนครซีอานอยู่ในระดับสูงเมื่อเทียบกับเมืองอื่น ๆ ที่ตั้งอยู่ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีน ได้แก่ มณฑลกานซู มณฑลชิงไห่ เขตปกครองตนเองหนิงเซี่ยหุย และเขตปกครองตนเองซินเจียง โดยทั่วไป ผู้บริโภคชาวนครซีอานมักจะนิยมจับจ่ายใช้สอยในเรื่องของการรับประทานอาหาร การแต่งกาย การบำรุงดูแลสุขภาพ โดยเฉพาะการบริโภคสินค้าที่มีรสชาติแปลกใหม่ ทำให้ผู้บริโภคชาวนครซีอานนิยมบริโภคผลไม้นำเข้าเพิ่มมากขึ้น

ผลไม้ไทยได้รับความนิยมในตลาดนครซีอาน

                   ปัจจุบัน ผลไม้ไทยได้รับการยอมรับและความนิยมจากผู้บริโภคชาวนครซีอานเป็นอย่างมาก และมีส่วนแบ่งทางการตลาดนครซีอานค่อนข้างสูง โดยเฉพาะทุเรียนไทย ซึ่งมียอดขายนำหน้าผลไม้นำเข้าชนิดอื่นๆ ด้วย โดยปริมาณการค้าส่งทุเรียนไทยมากกว่า 10,000 ตันต่อปี สำหรับสายพันธุ์ทุเรียนที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในนครซีอาน คือ ทุเรียนหมอนทอง รองมาคือ ทุเรียนก้านยาว นอกจากนี้ ลำไย และมังคุด ก็เริ่มมี การนำเข้าเพิ่มขึ้น เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่หลากหลาย

พฤติกรรมการบริโภคผลไม้ไทยของชาวซีอาน

          เนื่องจากนครซีอานตั้งอยู่ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีนซึ่งมีอากาศค่อนข้างแห้งแล้ง ผู้บริโภคชาวนครซีอานจึงนิยมรับประทานผลไม้ที่มีน้ำมากและรสชาติหวาน โดยช่วงที่ผลไม้ไทยขายดีที่สุด คือ  ช่วงเทศกาลต่างๆ ของจีน เช่น เทศกาลวันตรุษจีน เทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นต้น เนื่องจากเป็นผลไม้ยอดนิยมสำหรับมอบเป็นของขวัญ และยังมีการบริโภคเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในชีวิตประจำวัน โดยผู้บริโภคชาวนครซีอานมักจะเลือกซื้อผลไม้ไทยผ่านตลาดค้าส่งผลไม้ Yurun ซูเปอร์มาร์เก็ต และช่องทางออนไลน์ สำหรับปัจจัยที่มีอิทธิพลในการเลือกซื้อ ได้แก่

• ราคา ผู้บริโภคชาวนครซีอานให้ความสำคัญกับราคาสินค้าเป็นอย่างมาก โดยนิยมเลือกซื้อผลไม้ในช่วงโปรโมชั่นหรือใช้วิธีการสั่งซื้อผลไม้ล่วงหน้าแบบกลุ่มเพื่อให้ได้ราคาถูก
• คุณภาพและความสด นิยมเลือกซื้อผลไม้เองโดยดูจากรูปร่าง การดมกลิ่น และการชิมก่อนซื้อ เช่น ทุเรียนต้องมีเนื้อเนียนและหอม
• แบรนด์ที่มีชื่อเสียง หากเป็นแบรนด์ที่มีชื่อเสียงจะสร้างความเชื่อมั่นให้กับคุณภาพสินค้า และได้รับความนิยมมากขึ้น

ตลาดค้าส่งผลไม้ Yurun นครซีอาน

           ตลาดค้าส่งผลไม้ Yurun ตั้งอยู่ใน Xi’an Yurun Agricultural Products Global Purchase Center เขตเว่ยยาง นครซีอาน โดยครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 800 หมู่ หรือประมาณ 333.34 ไร่ (1 ไร่เท่ากับ 2.4 หมู่) นับเป็นแหล่งรวบรวมและกระจายผลไม้ที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันตกเฉียงเหนือของจีน และเป็น 1 ใน 10 ของตลาดค้าส่งสินค้าเกษตรที่ใหญ่ที่สุดของจีน ปัจจุบัน ผลไม้ที่จำหน่ายในตลาดดังกล่าวมีมากกว่า 500 ชนิด ปริมาณการซื้อขายผลไม้มากกว่า 1 ล้านตันต่อปี หรือ 8,000 – 10,000 ตันต่อวัน ในช่วง High Season นอกจากนี้ ในปี 2562 ยังได้จัดตั้งพื้นที่จำหน่ายผลไม้นำเข้าโดยเฉพาะ โดยมีร้านค้าผลไม้ประมาณ 100 แห่ง และปริมาณการซื้อขายผลไม้นำเข้ามากกว่า 100,000 ตันต่อปี สิ่งที่น่าสนใจคือ ในปี 2567 ปริมาณ การจำหน่ายผลไม้นำเข้าในตลาดดังกล่าวประมาณ 145,200 ตัน โดยแยกเป็น แก้วมังกร (77,600 ตัน) ทุเรียน (32,600 ตัน) ลำไย (14,000 ตัน) ขนุน (12,000 ตัน) และมังคุด (9,000 ตัน) ทั้งนี้ กว่าร้อยละ 80 ของผลไม้ที่มีบริโภคในนครซีอาน และกว่าร้อยละ 75 ของผลไม้ที่มีบริโภคในมณฑลส่านซี ล้วนมาจากตลาด Yurun แห่งนี้

สำหรับจุดแข็งของตลาด Yurun มีดังนี้

1) ความได้เปรียบทางด้านราคา เนื่องจากเป็นตลาดค้าส่งผลไม้ระดับ 1ของมณฑลมณฑลส่านซี โดยผู้ค้าส่วนใหญ่จะรับซื้อผลไม้จากแหล่งผลิตโดยตรง ซึ่งไม่ต้องผ่านคนกลาง จึงทำให้ราคาถูกกว่าร้านค้าปลีกประมาณร้อยละ 20-30 โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลต่างๆ ของจีน รวมถึงเทศกาลวันตรุษจีน ภายในตลาดจะมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการขายผลไม้ และมีส่วนลดพิเศษ เพื่อดึงดูดผู้บริโภคเข้ามาเลือกซื้อผลไม้มากขึ้น

2) ผลไม้มีหลากหลายชนิด ผลไม้ที่จำหน่ายในตลาดมากกว่า 500 ชนิด รวมทั้งผลไม้ท้องถิ่น เช่น กีวี่และแอปเปิ้ลจากมณฑลส่านซี ส้มจากเขตปกครองตนเองกกว่างสี และองุ่นจากเขตปกครองตนเองซินเจียง และผลไม้นำเข้า เช่น ทุเรียน มังคุด รวมถึงลำไยที่เป็นผลไม้จากไทย เชอร์รี่จากชิลี บลูเบอร์รี่จากเปรู เป็นต้น

3) การคมนาคมที่สะดวก มีบริการขนส่งที่เชื่อมต่อระหว่างตลาดกับนครซีอานและเมืองที่ใกล้เคียง ทำให้ผู้บริโภคชาวนครซีอานและเมืองที่ใกล้เคียงสามารถเดินทางมาเลือกซื้อผลไม้ที่ตลาดได้อย่างสะดวก

รูปแบบการขนส่งผลไม้ไทยสู่นครซีอาน

              เนื่องจากนครซีอานตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน จึงไม่มีผู้นำเข้าผลไม้ไทยในพื้นที่ดังกล่าวมากนัก ส่วนใหญ่เป็นผู้กระจายสินค้า ซึ่งมักรับซื้อผลไม้จากผู้นำเข้าในตลาดค้าส่งผลไม้เจียงหนาน  นครกวางโจวเป็นหลัก สำหรับการขนส่งผลไม้จากประเทศไทยสู่นครซีอาน โดยทั่วไปใช้ 3 เส้นทางหลัก ได้แก่ การขนส่งทางเรือ ทางบก และทางอากาศ โดยผลไม้ส่วนใหญ่จะถูกขนส่งมายังท่าเรือกวางโจว จากนั้นจึงขนส่งผ่านทางบกมายังนครซีอาน ซึ่งใช้เวลาประมาณ 7-10 วัน นอกจากนี้ ยังสามารถขนส่งทางบกโดยตรงผ่านด่านศุลกากรที่ได้รับอนุญาต เช่น ด่านโม่ฮาน มณฑลยูนนาน และด่านโหย่วอี้กวน เขตปกครองตนเองกวางสี ซึ่งเป็นเส้นทางที่เหมาะสำหรับการขนส่งผลไม้ที่มีปริมาณมาก เช่น ทุเรียน ลำไย เป็นต้น อีกทั้ง ยังสามารถขนส่งผ่านทางอากาศ โดยในปี 2560 สนามบินนานาชาติซีอานเสียนหยางได้รับการอนุมัติให้เป็นด่านกักกันสำหรับผลไม้นำเข้า ส่งผลให้ผู้ประกอบการจีนสามารถขนส่งผลไม้ไทยมายังนครซีอานผ่านทางอากาศ ซึ่งช่วยลดระยะเวลาการขนส่งเหลือเพียง 36 ชั่วโมง วิธีนี้เหมาะสำหรับผลไม้ที่มีมูลค่าสูง เนื่องจากใช้ระยะการขนส่งที่สั้น ช่วยรักษาคุณภาพของสินค้าได้ดี อย่างไรก็ตาม ต้นทุนการขนส่งทางอากาศจะสูงกว่าการขนส่งทางบกและทางเรือ การเลือกใช้เส้นทางขนส่งขึ้นอยู่กับประเภทและปริมาณของผลไม้ ตลอดจนความต้องการด้านคุณภาพและต้นทุนของผู้นำเข้าในนครซีอาน

ข้อเสนอแนะ สคต. ณ นครเฉิงตู

         เนื่องจากประเทศไทยมีความได้เปรียบเชิงภูมิศาสตร์ในการเพาะปลูกผลไม้และมีที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่เอื้อต่อการค้ากับประเทศจีน ผู้ประกอบการไทยที่มีศักยภาพในการส่งออกผลไม้สด เช่น ทุเรียน ลำไย และมังคุด ควรดำเนินกลยุทธ์การตลาดแบบเจาะจงกลุ่มเป้าหมายตามระดับรายได้ของผู้บริโภค โดยมีการจัดแบ่งผลไม้ตามมาตรฐานคุณภาพ เพื่อตอบสนองต่อกลุ่มผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อแตกต่างกัน สำหรับผลไม้คุณภาพระดับสูงจัดจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าระดับ High-end เช่น ห้างสรรพสินค้า SKP และ Ole ซึ่งเป็นแหล่งจับจ่ายของผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อสูง ในขณะที่ผลไม้คุณภาพระดับกลางควรมุ่งเน้นการจัดจำหน่ายในห้างสรรพสินค้าที่มีกลุ่มลูกค้าระดับกลาง เช่น ห้างสรรพสินค้า Vanguard ซึ่งมีฐานลูกค้าที่กว้างในตลาดผู้บริโภคระดับกลาง รวมถึงผู้ประกอบการไทยยังสามารถร่วมมือกับผู้นำเข้าผลไม้ไทยในนครซีอาน หรือผู้ผลิตน้ำผักผลไม้ของจีนเพื่อนำผลไม้สดแปรรูปเป็นน้ำผักผลไม้ที่มีแนวโน้มการขยายตัวและเป็นที่นิยมในตลาดจีน

         อย่างไรก็ตาม ยังมีความท้าทายจากภาวะการแข่งขันที่ทวีความรุนแรงมากขึ้นในตลาดจากคู่แข่งจากต่างประเทศและคู่แข่งท้องถิ่นที่มีความได้เปรียบและเชี่ยวชาญด้านพฤติกรรมของผู้บริโภคชาวนครซีอาน รวมถึงมีช่องทางการกระจายผลไม้ที่แข็งแกร่ง ดังนั้น ผู้ประกอบการไทยควรทำการศึกษาพฤติกรรมของผู้บริโภคชาวนครซีอาน รวมทั้งกฎระเบียบการนำเข้าน้ำผักผลไม้อย่างละเอียด เพื่อพัฒนาและนำเสนอสินค้าให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคเป้าหมายได้อย่างเหมาะสม

 ————————————————–

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครเฉิงตู

มีนาคม 2568

แหล่งข้อมูล :

Global Trade Atlas

https://sn.ifeng.com/c/8gqtNiKMapj 

http://www.xa.gov.cn/sq/csgk/rkzk/1.html