โครเอเชียเปิดตัวร้านค้าอัจฉริยะไร้พนักงานแห่งแรกในประเทศ

ข่าวเด่นประจำสัปดาห์ สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์ วันที่ 2-6 ตุลาคม 2566
www.thaitradebudapest.hu / Facebook Fanpage: @ThaiTradeBudapest

ร้านสะดวกซื้ออัจฉริยะ Konzum Smart เป็นร้านขายของชำไร้พนักงานแห่งแรกในโครเอเชีย เปิดตัวเมื่อวันที่ 20 กันยายนที่ผ่านมา ร้านแห่งนี้ตั้งอยู่บนถนน Kurelčeva ซึ่งเป็นย่านธุรกิจใจกลางเมืองในกรุงซาเกร็บ เป็นโครงการนำร่องของเครือข่ายร้านซูเปอร์มาร์เก็ตรายใหญ่ที่สุดรายหนึ่งในโครเอเชีย คือ ร้านค้าปลีกแบรนด์ Konzum เมื่อเปิดตัวเป็นร้านไร้พนักงาน จีงเพิ่มชื่อเป็น Konzum Smart เปิดทำการวันจันทร์ถึงวันเสาร์ เวลา 8.00 – 21.00น. ส่วนวันอาทิตย์เปิด 8.00 – 13.00 น.

รูปภาพที่ 1-2: ตัวอย่างร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart
ที่มาของข้อมูล: Tportal.hr

ภายในร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart วางขายสินค้าอุปโภคบริโภคกว่า 1,700 รายการ ส่วนใหญ่เป็นสินค้าประเภทเครื่องดื่ม ขนมขบเคี้ยว อาหารสำเร็จรูปพร้อมรับประทาน และผลิตภัณฑ์ใช้ในชีวิตประจำวัน โดยร้าน Konzum Smart ใช้เทคโนโลยี AI และ Maching Learning ที่พัฒนาโดยบริษัท AiFi สัญชาติอเมริกัน รวมถึง ใช้กล้องจับความเคลื่อนไหวทั้งบนเพดานและชั้นวางสินค้ากว่า 150 ตัว ทำหน้าที่จับภาพการเคลื่อนไหวของลูกค้ากับข้อมูลสินค้าที่บันทึกไว้ จากนั้นระบบจะทำการคำนวณราคาสินค้าและหักเงินค่าสินค้าจากบัญชีธนาคารเมื่อลูกค้าเดินออกจากร้าน เพื่อตอบโจทย์ผู้บริโภคในเมืองใหญ่ที่ต้องการซื้อสินค้าอย่างรวดเร็ว ไม่ต้องรอต่อแถวคิดเงิน ไม่ต้องโต้ตอบกับพนักงานคิดเงิน และสร้างประสบการณ์ของลูกค้า (Customer Experience) ที่น่าประทับใจ

ขั้นตอนการใช้งานร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart มีดังนี้

ติดตั้งแอพพลิเคชั่น Konzum ในสมาร์ทโฟนหรือแท็บเล็ต สร้างบัญชีผู้ใช้ และกรอกเลขบัตรเดบิต/เครดิต ทั้งนี้ ลูกค้าจะต้องกรอกเลขบัตรเดบิตหรือบัตรเครดิตในแอพ โดยบัตรดังกล่าวต้องมีเงินอย่างน้อย 10 ยูโร เพื่อเป็นเงินค่ามัดจำในการใช้บริการร้านค้าดังกล่าว รวมทั้ง เพื่อประกันการโจรกรรมหรือความเสียหาย ที่อาจเกิดขึ้น หลังจากนั้น ระบบของร้านจะหักเงินค่ามัดจำจากลูกค้าเมื่อลูกค้าสแกน QR Code ขณะเข้าร้าน และจะคืนเงินให้ลูกค้าหลังลูกค้าออกจากร้านแล้ว
สแกน QR Code เพื่อเข้าร้าน ผ่านแอพพลิเคชั่น Konzum
หยิบสินค้าที่ต้องการ
เดินผ่านประตูกั้นออกจากร้านได้เลย
ระบบจะคิดเงินค่าสินค้าโดยอัตโนมัติ โดยหักจากบัตรเดบิตหรือบัตรเครดิตที่ผูกไว้กับบัญชีของลูกค้า ส่วนใบเสร็จรับเงินจะส่งไปทั้งในแอพพลิเคชั่น และส่งเข้าอีเมลที่ลูกค้าผูกไว้กับบัญชีในแอพพลิเคชั่น
สามารถรับชมตัวอย่างการใช้งานจริงได้ในคลิปวิดีโอนี้

รูปภาพที่ 3: ลูกค้ากลุ่มแรกเข้าร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart
ที่มาของข้อมูล: Poslovni.hr

รูปภาพที่ 4: ขั้นตอนการใช้แอพพลิเคชั่น Konzum ในการใช้บริการร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart
ที่มาของข้อมูล: Konzum

Mr. Jozo Džakula ผู้อำนวยการฝ่ายไอทีบริษัท Konzum กล่าวว่า ร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart เป็นร้านค้าไร้พนักงานแห่งแรกทั้งในโครเอเชียและในภูมิภาคบอลข่าน การเปิดร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart นี้ถือเป็นก้าวสำคัญของการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อเปลี่ยนแปลงรูปแบบธุรกิจและการบริการของบริษัทฯ โดยบริษัทฯ ได้ทำงานอย่างหนักเป็นเวลาหลายเดือน เพื่อติดตั้งและทดสอบระบบ ด้านข้อกังวลเกี่ยวกับ ความเป็นส่วนตัวนั้น บริษัทฯ ปฏิบัติตามกฎหมาย GDPR ของสหภาพยุโรปอย่างเข้มงวด แม้ว่ากล้องจะจับภาพการเคลื่อนไหวและการหยิบสินค้าของลูกค้า แต่ในการประมวลผลนั้น ระบบจะแยกข้อมูลสินค้าที่ลูกค้าซื้อ ออกจากข้อมูลส่วนบุคคลของลูกค้า เพื่อปกป้องความเป็นส่วนตัวของลูกค้าและความปลอดภัยของข้อมูล

ด้านข้อกังวลว่าเทคโนโลยีจะทำให้คนตกงานนั้น ในร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart ยังมีพนักงานเติมสินค้าประจำอยู่ เพียงแค่ไม่มีพนักงานคิดเงินเท่านั้น ในอนาคต บริษัทฯ กำลังพัฒนาระบบการจ่ายเงิน โดยที่ไม่จำเป็นต้องสแกนผ่านแอพพลิเคชั่น แต่ใช้เพียงบัตรเดบิตหรือบัตรเครดิตที่รองรับการใช้จ่ายแบบ Contactless แตะเข้าออกร้านค้า เพื่อรองรับการบริการลูกค้าให้ครอบคลุมมากขึ้น โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ไม่สามารถสื่อสารภาษาโครเอเชียได้ และไม่ต้องการดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นในโทรศัพท์สำหรับการใช้งานไม่กี่ครั้ง

การเปิดร้านสะดวกซื้อ Konzum Smart โดยเครือข่ายซูเปอร์มาร์เก็ตรายใหญ่ Konzum แสดงให้เห็นว่า โครเอเชียกำลังสร้างเทรนด์การค้าปลีกโดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ อันมีข้อดีหลายประการ ทั้งสำหรับทั้งลูกค้าและร้านค้าปลีก (1) สำหรับลูกค้า การใช้บริการร้านค้าประเภทนี้ จะช่วยอำนวยความสะดวกในการซื้อสินค้าได้อย่างรวดเร็ว และ (2) สำหรับผู้ประกอบการ ร้านค้าไร้พนักงานสามารถช่วยลดต้นทุนการจ้างงานลงได้ และช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพจาก Human Error ในการคำนวณเงินค่าใช้จ่าย หากร้าน Konzum Smart ประสบความสำเร็จ เป็นที่ถูกใจของลูกค้า ในอนาคตคาดว่าจะมีร้านค้าอื่นนำมาใช้มากขึ้น และเทคโนโลยีการทำงานอัตโนมัติเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ลูกค้าก็จะมีความทันสมัยมากขึ้น อันเป็นก้าวสำคัญของเทคโนโลยีที่ปรับเปลี่ยนพัฒนาอย่างรวดเร็ว

อย่างไรก็ตาม การเปิดร้านไร้พนักงานเช่นนี้ ยังมีความท้าทายที่สำคัญ อาทิ การติดตั้งและดำเนินการของร้านค้าที่ใช้เทคโนโลยีทันสมัยเช่นนี้ อาจดึงดูดกลุ่มลูกค้าอายุน้อยหรือวัยทำงานรุ่นใหม่ ที่คุ้นเคยกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ แต่อาจไม่สนับสนุนต่อผู้บริโภคสินค้าบางกลุ่ม เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ที่ไม่มีสมาร์ทโฟน ผู้ที่นิยมใช้เงินสดในการจับจ่ายซื้อของ และผู้พิการ เป็นต้น ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ก็จะเป็นความท้าทายที่บริษัทฯ อาจต้องนำไปพัฒนาให้เหมาะสมกับผู้บริโภคทุกกลุ่มต่อไป

ข้อคิดเห็นและบทวิเคราะห์ของ สคต.

การเปิดร้านสะดวกซื้อไร้พนักงานแห่งแรกในโครเอเชีย ถือเป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้พัฒนาการให้บริการผู้บริโภคในร้านค้าปลีกของโครเอเชียเป็นอย่างมาก แสดงให้เห็นว่าผู้บริโภคชาวโครเอเชียให้ความสำคัญกับประสบการณ์การซื้อสินค้าที่สะดวกสบายและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งนี้ การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้คาดว่าจะส่งผลกระทบต่อตลาดโครเอเชียในด้านบวกหลายประการ เพราะเป็นการสร้างประสบการณ์การซื้อสินค้าที่สะดวกและรวดเร็ว สร้างความประทับใจให้แก่ลูกค้า อย่างไรก็ดี หากร้านสะดวกซื้อไร้พนักงานในลักษณะนี้ได้รับความนิยมมากขึ้น ธุรกิจค้าปลีกก็มีแนวโน้มที่จะจ้างพนักงานน้อยลง และยังอาจมีความเสี่ยงต่อการโจรกรรมข้อมูลส่วนบุคคลของลูกค้า หากบริษัทผู้ประกอบการไม่มีมาตรการคุ้มครองความปลอดภัยของข้อมูลที่รัดกุม

ประเภทธุรกิจที่มีแนวโน้มจะนำเทคโนโลยีในลักษณะนี้ไปปรับใช้ อาทิ ธุรกิจค้าปลีกที่จำหน่ายสินค้าที่ง่ายต่อการระบุและจำแนกประเภทของกล้องจับภาพเคลื่อนไหว และเป็นสินค้าที่ไม่เสียหายง่าย เช่น สินค้าอาหาร ผักผลไม้ ผลิตภัณฑ์จากนม เนื้อสัตว์แปรรูป แต่สินค้าประเภทเสื้อผ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ อาจจะไม่เหมาะสมกับร้านค้าประเภทนี้ เนื่องจากอาจจะมีความลำบากในการระบุไซส์และรูปแบบที่มีความคล้ายกัน แต่มีรายละเอียดที่ต่างกัน เป็นต้น

การนำเทคโนโลยีเหล่านี้มาพัฒนาการค้าขายในตลาดที่มีกลุ่มผู้อุปโภคบริโภคในกลุ่มอายุไม่มาก อาจส่งผลให้ได้รับความสนใจ และเป็นการเปิดโอกาสทางการตลาด ดังนั้น บริษัทฯ ไทยที่ต้องการดึงดูดผู้บริโภคมากขึ้น ไม่เพียงเฉพาะในประเทศไทย แต่สามารถนำเสนอการให้บริการในตลาดยุโรปกลาง หรือภูมิภาคบอลข่านได้ ซึ่งอาจเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าไทย อย่างไรก็ดี ก็ต้องไม่ลืมที่ต้องศึกษาเรื่องกฎระเบียบของประเทศนั้นๆ และมีความหลากหลายจากเทคโนโลยีที่มีอยู่แล้วในท้องถิ่น

ที่มาของข้อมูล

- https://novac.jutarnji.hr/novac/startup-report/u-zagrebu-otvoren-prvi-hrvatski-pametni-ducan-kase-zamijenilo-150-kamera-a-radi-i-nedjeljom-15376327
- https://rep.hr/vijesti/tvrtke-i-trzista/u-zagrebu-otvorena-prva-smart-trgovina-u-jugoistocnoj-europi/9401/
- https://total-croatia-news.com/news/konzum-smart-store-opens-in-zagreb-index-tests-how-well-it-works/
- https://www.journal.hr/lifestyle/tehnologija/konzum-smart-trgovina/
- https://www.tportal.hr/biznis/clanak/otvoren-prvi-hrvatski-ducan-bez-blagajni-i-prodavaca-20230920

สคต. ณ กรุงบูดาเปสต์
2-6 ตุลาคม 2566