“ไทย–กัมพูชา ลงนาม Joint Declaration ที่มาเลเซีย"

เมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2025 นายฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา และนายอนุทิน ชาญวีรกูล นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทย ได้ร่วมประชุมและลงนามในแถลงการณ์ร่วม (Joint Declaration) โดยมี นายอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย และ นายโดนัลด์ เจ. ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา เข้าร่วมเป็นสักขีพยานในพิธีลงนาม 

พิธีดังกล่าวจัดขึ้นในระหว่างการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 47 ซึ่งมีขึ้นระหว่างวันที่ 26–28 ตุลาคม 2025 ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย

ข้อตกลงฉบับนี้ประกอบด้วยสาระสำคัญ 8 ข้อหลัก ดังนี้

1. ยืนยันความมุ่งมั่นอันแน่วแน่ต่อสันติภาพและความมั่นคงระหว่างสองประเทศ ตามที่ได้ประกาศไว้ ณ เมืองปุตราจายา มาเลเซีย เมื่อวันที่ 28 ก.ค. 2025 และย้ำความมุ่งมั่นอย่างหนักแน่นในการละเว้นการคุกคามหรือใช้กำลัง การแก้ไขข้อพิพาทโดยสันติ และการเคารพต่อเขตแดนระหว่างประเทศและต่อกฎหมายระหว่างประเทศ เพื่อส่งเสริมสันติภาพ ความมั่นคง เสถียรภาพ และความเจริญรุ่งเรือง

2. ยืนยันความมุ่งมั่นอย่างหนักแน่นในการยึดมั่น และดำเนินการตามข้อตกลงที่ได้บรรลุร่วมกันในการประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC)

3. ได้ลงนามในเอกสารขอบเขตการจัดตั้งกลไกผู้สังเกตการณ์อาเซียน (ASEAN Observer Team: AOT) ซึ่งจะประกอบด้วยบุคลากรจากรัฐสมาชิกอาเซียน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้แน่ใจว่าข้อตกลงหยุดยิงได้รับการปฏิบัติอย่างสมบูรณ์และมีประสิทธิภาพ โดยเรียกร้องให้รัฐสมาชิกอาเซียนให้การสนับสนุนอย่างเหมาะสมเพื่อให้ AOT ประสบความสำเร็จในการปฏิบัติภารกิจให้บรรลุวัตถุประสงค์

4. ให้คำมั่นที่จะลดความตึงเครียด และฟื้นฟูความเชื่อมั่นและความสัมพันธ์ที่เป็นประโยชน์ร่วมกันระหว่างกัมพูชาและไทย ทั้งนี้ เพื่อบรรลุและสนับสนุนเป้าหมาย ทั้งสองได้ตกลงในขั้นตอนดังต่อไปนี้ เพื่อให้มั่นใจว่าข้อตกลงหยุดยิงจะได้รับการปฏิบัติอย่างสมบูรณ์และมีประสิทธิภาพ และเพื่อฟื้นฟูสันติภาพ ความมั่นคง และเสถียรภาพในพื้นที่ชายแดน

4.1 ลดความตึงเครียดทางการทหารภายใต้การสังเกตการณ์และการยืนยันตรวจสอบโดย AOT ซึ่งรวมถึงการถอนอาวุธยุทโธปกรณ์หนักและทำลายล้างสูงออกจากแนวชายแดนกลับไปยังที่ตั้งปกติ โดยทั้งสองฝ่ายจะมอบหมายคณะทำงานร่วมเพื่อจัดทำแผนปฏิบัติการภายใต้การสังเกตการณ์ของคณะผู้สังเกตการณ์การหยุดยิงชั่วคราว (IOT) และหลังจากนั้นโดย AOT

4.2 ละเว้นการเผยแพร่หรือส่งเสริมการใช้ข้อมูลเท็จ การกล่าวอ้าง และวาทกรรมที่สร้างความเสียหาย ทั้งช่องทางทางการของรัฐบาลหรือช่องทางไม่เป็นทางการ เพื่อลดความตึงเครียด บรรเทาความรู้สึกเชิงลบของสาธารณชน และสร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการหารืออย่างสันติ

4.3 เห็นพ้องดำเนินการสร้างความเชื่อมั่นโดยทันทีและเต็มรูปแบบเพื่อฟื้นฟูและรักษาความเชื่อมั่น ความไว้วางใจซึ่งกันและกัน แก้ไขความแตกต่างอย่างสันติและร่วมมือเพื่อนำไปสู่การฟื้นฟูความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างสองประเทศ

4.4 ประสานงานและดำเนินการเก็บกู้ทุ่นระเบิดเพื่อมนุษยธรรมในพื้นที่ชายแดนตามที่ตกลงในที่ประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) ทั้งนี้ การดำเนินการดังกล่าวจะไม่ส่งผลกระทบต่อการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบกระหว่างสองประเทศ

4.5 ยืนยันความมุ่งมั่นในการแก้ไขข้อพิพาทชายแดนและการจัดทำหลักเขตแดน ผ่านสันติวิธีและกฎหมายระหว่างประเทศ โดยละเว้นการคุกคามหรือใช้กำลัง หรือการกระทำที่เป็นการยั่วยุใด ๆ และตระหนักว่าคณะกรรมการชายแดนส่วนภูมิภาค (RBC) คณะกรรมการชายแดนทั่วไป (GBC) และคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (JBC) เป็นกลไกทวิภาคีสำหรับการทำงานร่วมกันในประเด็นชายแดนอย่างสันติ โดยให้เป็นตามอำนาจหน้าที่ของแต่ละกลไก โดยให้มีการประสานงานกับผู้ว่าราชการจังหวัดในระดับท้องถิ่น เพื่อบริหารจัดการสถานการณ์ในพื้นที่ให้เป็นไปอย่างสันติ ซึ่งรวมถึงประเด็นการรุกล้ำพื้นที่ของฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด ตามแนวทางของผลการหารือในการประชุม JBC ตลอดจนจะยุติกิจกรรมทุกประเภทที่เป็นการขยายขอบเขตข้อพิพาทและเพิ่มความตึงเครียดมากขึ้น

5. เมื่อมีการดำเนินการตามมาตรการข้างต้นอย่างมีประสิทธิภาพแล้ว ทั้งสองฝ่ายจะยอมรับว่าเป็นการสิ้นสุดการเป็นปรปักษ์ที่ดำเนินอยู่ นอกจากนี้ เพื่อเป็นการแสดงเจตนารมณ์ของประเทศไทยในการส่งเสริมความเชื่อมั่นและความไว้วางใจซึ่งกันและกัน ไทยจะดำเนินการปล่อยเชลยศึกโดยพลัน

6. ตกลงที่จะเพิ่มพูนความร่วมมือ การแบ่งปันข้อมูล และการสื่อสารเชิงยุทธศาสตร์ รวมทั้งเสริมสร้างความเข้มแข็งของการตรวจสอบควบคุมตามแนวชายแดน เพื่อป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมข้ามชาติต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อพลเมืองทั้งสองประเทศและประชาคมระหว่างประเทศ

7. ตระหนักถึงความจำเป็นในการวางแนวทางเพื่ออนาคตที่สดใสที่ไม่ยึดติดกับความขัดแย้งในอดีต โดยมุ่งมั่นในการแก้ไขข้อพิพาทอย่างสันติ โดยเคารพในกฎหมายระหว่างประเทศและสนธิสัญญาและความตกลงที่มีอยู่

8. แสดงความเชื่อมั่นว่า การหารือครั้งนี้ ซึ่งมี ปธน. โดนัลด์ เจ. ทรัมป์ แห่งสหรัฐอเมริกา และนรม. อันวาร์ อิบราฮิม แห่งมาเลเซีย เข้าร่วมและให้การสนับสนุน เป็นรากฐานที่มั่นคงต่อความเคารพซึ่งกันและกันและการส่งเสริมสันติภาพในภูมิภาค ทั้งสองฝ่ายรับทราบด้วยความขอบคุณยิ่งต่อบทบาทสำคัญของ ปธน. โดนัลด์ เจ. ทรัมป์ ในการเสริมสร้างการฟื้นฟูความสัมพันธ์ทวิภาคีที่เป็นประโยชน์ระหว่างกัมพูชาและไทย

ความเห็นของสำนักงานฯ

1. การลงนาม แถลงการณ์ร่วม ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ เมื่อวันที่ 26 ต.ค. 2025 ถือเป็นจุดเริ่มต้นของความสัมพันธ์ใหม่ระหว่าง ไทยและกัมพูชา เป็นสัญลักษณ์แห่งการฟื้นฟูความไว้วางใจ เสริมสร้างสันติภาพ และเปิดบทใหม่แห่งความร่วมมืออันยั่งยืนระหว่างสองประเทศ โดยแถลงการณ์ร่วมดังกล่าวประกอบด้วย 4 ประเด็นสำคัญ ได้แก่ (1) การถอนอาวุธหนักออกจากพื้นที่ชายแดน (2) การเก็บกู้วัตถุระเบิด (3) การร่วมกันปราบปรามกลุ่มสแกมเมอร์ และ (4) การหารือแนวทางบริหารพื้นที่ทับซ้อนร่วมกัน

2. ไทยและกัมพูชาเป็นประเทศเพื่อนบ้านและพันธมิตรที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิด โดยที่ผ่านมา ทั้งสองประเทศได้ร่วมมือกันในหลายด้าน เช่น การค้า การท่องเที่ยว และการลงทุน ทั้งนี้ ทั้งสองฝ่ายได้ตั้งเป้าหมายเพิ่มมูลค่าการค้าระหว่างกันจาก 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ เป็น 15,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ภายในปี 2027 คาดว่า ข้อตกลงแถลงการณ์ร่วม จะเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญในการคลี่คลายความตึงเครียด เสริมสร้างความไว้วางใจ และฟื้นฟูความเป็นพันธมิตรที่มั่นคงระหว่างสองประเทศ

_____________________________________________________________________

ที่มา PRESS AND QUICK REACTION UNIT​ & Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation

27 ตุลาคม 2568