ในปี 2567 ผู้สูงอายุชาวญี่ปุ่นหลีกเลี่ยงการขาดสารอาหารและรักษาโภชนาการ มีความต้องการอาหารพยาบาลสำหรับผู้สูงอายุที่มีอัตราสูงที่สุดในโลกที่ 29.3% และคาดว่าในปี 2613 จะสูงถึง 38.7% โดยมีขนาดตลาดอาหารพยาบาลประมาณ 120,000 ล้านเยน คาดว่าจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในอนาคต พบว่าในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาความต้องการอาหารการพยาบาลมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก เนื่องจากการขาดแคลนแรงงานในโรงพยาบาลและสิ่งอำนวยความสะดวก ความสนใจจึงมุ่งเน้นไปที่อาหารที่ได้รับการแปรรูปเพื่อให้แน่ใจว่าเป็นโภชนาการที่ปลอดภัยและมีคุณค่าเพียงพอ ทั้งนี้รวมถึง ผู้ที่มีปัญหาในการเคี้ยว หรืออาหารเฉพาะโรคสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว เด็ก และผู้พิการ ด้วย
สมาคมอาหารพยาบาลแห่งประเทศญี่ปุ่น (Japan Care Food Conference) ได้รวบรวมสถิติการผลิต UDF (Universal Design Food) โดยปริมาณการผลิตอยู่ที่ 72,000 ตัน (เพิ่มขึ้น 5.2% จากปีที่แล้ว) และมูลค่าการผลิต 56,336 ล้านเยน (เพิ่มขึ้น 10.0% จากปีก่อน) และมีการประกาศว่าทั้งปริมาณการผลิตและมูลค่าการผลิตเพิ่มขึ้น โดย UDF แบ่งได้เป็น 4 ประเภท ตั้งแต่ “เคี้ยวง่าย” ไปจนถึง “ไม่ต้องเคี้ยว” และปริมาณการผลิตโดยรวมก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน
ในเดือนมิถุนายน 2568 หนังสือพิมพ์ Nippon Food เป็นเจ้าภาพการแข่งขัน Smile Care Food (สนับสนุนโดยกระทรวงเกษตรป่าไม้และการประมง ฯลฯ ) จุดมุ่งหมายของการแข่งขันคือการขยายตลาดอาหารเพื่อการพยาบาลและปรับปรุงคุณภาพ จากผู้สมัคร 148 ราย มีผลิตภัณฑ์ 36 รายการที่ได้รับรางวัล รวมถึงรางวัลจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมง
[ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรางวัล]
— รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมง มอบรางวัล Inashoku Petit Drip สารปรับปรุงเนื้อสัมผัสแบบผงที่ยับยั้งการของเหลวแยกตัวออกมาจากเจลหรือของแข็งกึ่งเหลวเมื่อเวลาผ่านไป (Syneresis) ช่วยลดความรู้สึกในปากและป้องกันการสูญเสียสารอาหารไปพร้อมกับการหยดของของเหลวในอาหาร
—เลขาธิการคณะรัฐมนตรีมอบรางวัล นิสชิน มีล พลัส เอ็มซีที ออยล์
กระบวนการผลิตที่เป็นเอกลักษณ์ของเราทำให้ MCT oil (Medium Chain Triglycerides) เป็นน้ำมันที่นิยมใช้ในอาหารเพื่อสุขภาพ ลอยอยู่บนน้ำมันและผสมกับอาหารได้ง่าย เพียงแค่เติมลงในโจ๊กหรือซุปเพื่อเพิ่มพลังงาน โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่ต้องการพลังงานเร็ว
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทย
ปัจจุบันอาหารพยาบาลส่วนใหญ่เป็นแบรนด์ญี่ปุ่น และไม่มีแบรนด์นำเข้าจากต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม มีอาหารพยาบาลหลายยี่ห้อที่ผลิตในประเทศไทยแล้ว ตัวอย่างเช่น ปลาแช่แข็งปรุงสุก UDF ของ Maruha Nichiro “วัสดุใหม่นุ่ม” โดยรสชาติและกลิ่นยังคงเดิม ผลิตในในประเทศไทย และ ผลิตภัณฑ์จากบริษัท ยามาได จำกัด ได้รับการรับรองจากกระทรวงเกษตร ป่าไม้ และประมง ของญี่ปุ่น ให้เป็นอาหารสำหรับการดูแลผู้สูงอายุ นำเข้าไก่และผักแช่แข็งจากประเทศไทย และอาหารไทยหลายชนิดที่ใช้ในสถานดูแลผู้สูงอายุอีกด้วย
ในอนาคตคาดว่าอาหารสำหรับการดูแลเด็กจะมีแนวโน้มเติบโตเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นหนึ่งในความต้องการสำหรับการส่งออกอาหารจากไทย โอกาสที่จะเพิ่มการนำเข้ามากขึ้นหากสามารถตอบสนองความต้องการโดยละเอียด เช่น การถอดก้างปลาออกและส่วนผสมสำหรับทำให้เนื้อนุ่มลงได้ นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มผู้สูงอายุในญี่ปุ่นที่ยังคงแข็งแรงและมีสุขภาพดีแม้ในวัยชราเริ่มสนใจอาหารต่างประเทศมากขึ้น นอกจากอาหารญี่ปุ่นแบบดั้งเดิมแล้ว สถานดูแลผู้สูงอายุยังพยายามสร้างความสุขให้กับผู้สูงอายุด้วยอาหาร เช่น การนำเสนออาหารนานาชาติ หากสามารถพัฒนาอาหารไทยให้เป็นอาหารสำหรับผู้สูงอายุได้ พบว่ามีแนวโน้มว่ามีความต้องการเพิ่มขึ้น เช่นกัน
นอกจากนี้ ประเทศไทยกำลังเข้าสู่วัยชราเช่นกัน โดยในปี 2565 มีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปถึง 22.0% การรับรู้ถึงการวิจัย การพัฒนา และแนวโน้มของอาหารเพื่อการพยาบาลในประเทศญี่ปุ่น จะทำให้ผู้ผลิตไทยเข้าใจได้อย่างลึกซึ้งถึงความต้องการอาหารแปรรูปในอนาคตได้
สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น
แปลและเรียบเรียงจาก
วารสาร The Japan Food Journal ฉบับวันที่ 18 มิถุนายน 2568
ภาพประกอบข่าวจากเว็บไซต์
https://x.gd/PwQQz
https://x.gd/iK39J