รัสเซียจำกัดการนำเข้าดอกไม้ตัดดอกจากคาซัคสถานชั่วคราว

Rosselkhoznadzor  (Federal Service for Veterinary and Phytosanitary Supervision of the Russian Federation) ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัสเซียที่กำกับดูแลสุขอนามัยพืชได้ใช้มาตรการจำกัดการนำเข้าดอกไม้ตัดดอก (cut flowers) รวมถึงดอกตูม (buds) จากคาซัคสถานมายังรัสเซียเป็นการชั่วคราวตั้งแต่วันที่ 21 ตุลาคม 2567 เป็นต้นมา โดยที่ผ่านมา คาซัคสถาน เป็นจุดผ่านแดนในการส่งออกซ้ำ (re-export) ดอกไม้จากประเทศต่างๆ เช่น เนเธอร์แลนด์ โปแลนด์ และเบลเยียม (ประเทศที่ไม่เป็นมิตรกับรัสเซีย) ที่ส่งเข้ามายังคาซัคสถานก่อนคาซัคสถานส่งออกซ้ำไปยังรัสเซีย ซึ่งการตัดสินใจของรัสเซียในการห้ามการนำเข้าดังกล่าวเกิดขึ้นจากความกังวลเกี่ยวกับความปลอดภัยของดอกไม้จากประเทศที่ไม่เป็นมิตรดังกล่าวแม้ว่าคาซัคสถานจะมีใบรับรองสุขอนามัยพืชที่ออกให้กับดอกไม้ดังกล่าวก็ตาม

Rosselkhoznadzor ได้เน้นย้ำว่า รัสเซียต้องรับประกันความปลอดภัยของการนำเข้าผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรของ (รวมถึงดอกไม้) โดยมาตรการล่าสุดนี้มีความสำคัญต่อการปกป้องสถานะสุขอนามัยพืชของรัสเซีย และได้อธิบายเพิ่มเติมว่า มาตรการนี้เกิดขึ้นจาก ความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับการมีอยู่ของศัตรูพืชที่เป็นอันตรายในดอกไม้ที่นำเข้ามายังรัสเซีย โดยในปี 2566 และ 2567 เจ้าหน้าที่รัสเซียตรวจพบเพลี้ยไฟดอกไม้ตะวันตก (Frankliniella occidentalis Pergande) 43 กรณีในการขนส่ง ซึ่งศัตรูพืชชนิดนี้มีความเสี่ยงอย่างมากเนื่องจากสามารถสร้างความเสียหายให้กับพืชได้หลากหลายชนิด โดยความเสียหายทางเศรษฐกิจที่อาจเกิดขึ้นจากการแพร่กระจายของศัตรูพืชชนิดนี้ คาดว่าจะเกิน 11.5 พันล้านรูเบิล  ดังนั้น มาตรการจำกัดการนำเข้าชั่วคราวดังกล่าวจึงมีความจำเป็นเพื่อป้องกันการนำเข้าสิ่งมีชีวิตที่เป็นอันตรายซึ่งสามารถทำลายพืชในท้องถิ่นของรัสเซีย

อนึ่ง ในปี 2564 รัสเซียนำเข้าดอกไม้ตัดดอกประมาณ 81,400 ตัน แต่ต่อมา (หลังมีปฏิบัติการพิเศษทางทหารของรัสเซียในยูเครน) ก็เกิดความผันผวนเนื่องจากมาตรการคว่ำบาตรต่อรัสเซียและข้อจำกัดด้านสกุลเงิน  ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ได้จำกัดความสามารถของผู้นำเข้าของรัสเซียในการชำระเงินให้กับซัพพลายเออร์ต่างประเทศ ส่งผลให้เกิดความล่าช้าและปริมาณการนำเข้าที่ลดลง ยิ่งไปกว่านั้น ในเดือนกรกฎาคม 2566 รัสเซียได้เริ่มเก็บภาษีนำเข้าดอกไม้ตัดดอกจากประเทศที่ไม่เป็นมิตร 20% โดยภาษีดังกล่าวจะคงอยู่จนถึงสิ้นปี 2567 และ ในชั้นนี้อยู่ระหว่างพิจารณาความจำเป็นที่อาจจะมีการเก็บภาษีฯ จากประเทศที่ไม่เป็นมิตรสูงขึ้นอีกหลังปี 2567

จากข้อจำกัดเหล่านี้และแรงกดดันทางเศรษฐกิจ ทำให้รัสเซียมีแนวโน้มที่จะสนับสนุนให้มีการผลิตดอกไม้ในประเทศของรัสเซียเองมากขึ้น โดยทางการรัสเซียและผู้ปลูกดอกไม้ในท้องถิ่นของรัสเซียก็ให้ความสำคัญกับกลยุทธ์การทดแทนการนำเข้ามากขึ้น เพื่อลดการพึ่งพาซัพพลายเออร์ต่างประเทศ ซึ่งแนวโน้มดังกล่าวนี้ไม่เพียงแต่มีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มการผลิตดอกไม้ภายในประเทศเท่านั้น แต่ยังช่วยให้ควบคุมคุณภาพและความปลอดภัยของดอกไม้ที่มีจำหน่ายในตลาดได้ดีขึ้นอีกด้วย

แม้รัสเซียจะพยายามให้มีการเพิ่มการผลิตดอกไม้ภายในประเทศ แต่โดยที่ยังมีการนำเข้าดอกไม้จากประเทศที่ไม่เป็นมิตรและมีแนวโน้มที่จะเก็บภาษีนำเข้าดอกไม้ตัดดอกจากประเทศที่ไม่เป็นมิตรสูงขึ้นอีก ประกอบกับข้อเท็จจริงล่าสุดที่ได้มีการจำกัดการนำเข้าดอกไม้ตัดดอกจากคาซัคสถานชั่วคราว  ในชั้นนี้ จึงน่าจะเป็นโอกาสที่ผู้ส่งออกดอกไม้ของไทยน่าจะเร่งเข้ามาทำตลาดในรัสเซีย อย่างไรก็ดี ผู้ส่งออกดอกไม้ของไทยคงต้องคำนึงถึงและดำเนินการตามมาตรการสุขอนามัยพืชตามที่ Rosselkhoznadzor กำหนดด้วย

ที่มา:

– Temporary import restrictions imposed on Kazakh cut flowers to Russia (https://www.freshproducemea.com/temporary-import-restrictions-on-kazakh-cut-flowers-to-russia/)

– Russia considers raising flower import tariffs (https://www.floraldaily.com/article/9668210/russia-considers-raising-flower-import-tariffs/)