การค้าตุรกี-ซีเรียขยายตัวสูง หลังการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในซีเรีย

การยุติความขัดแย้งในซีเรียเริ่มสร้างผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจให้กับผู้ส่งออกชาวตุรกีอย่างชัดเจน โดยปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้นในช่วงสัปดาห์แรกหลังจากการล่มสลายของรัฐบาลอัสซาด และคาดการณ์ว่าจะขยายตัวอย่างต่อเนื่องเมื่อสถานการณ์ในภูมิภาคมีเสถียรภาพมากขึ้น

ข้อมูลจากสมาคมผู้ส่งออกแห่งตุรกี (Türkiye Exporters Assembly – TİM) ซึ่งเผยแพร่เมื่อวันที่ 7 มกราคม ระบุว่า การส่งออกของตุรกีไปยังซีเรียในเดือนธันวาคมเพิ่มขึ้นเกือบร้อยละ 20 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่แล้ว ส่งผลให้มูลค่าการค้าระหว่างสองประเทศทะลุ 150 ล้านเหรียญสหรัฐ นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาการเติบโตแบบเดือนต่อเดือน อัตราการขยายตัวมีความโดดเด่นยิ่งขึ้น โดยการส่งออกในเดือนธันวาคมเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 21 เมื่อเทียบกับเดือนก่อนหน้า ส่งผลให้มูลค่าการส่งออกรวมของตุรกีไปยังซีเรียตลอดทั้งปีแตะระดับ 1.5 พันล้านเหรียญสหรัฐ ตามรายงานของ TİM

เป็นที่คาดการณ์ได้ ภายหลังจากความเสียหายจากสงคราม สินค้าอาหารยังคงเป็นกลุ่มสินค้าหลักที่มีมูลค่าการส่งออกสูงสุดของตุรกีในเดือนธันวาคม โดยเฉพาะธัญพืช พืชตระกูลถั่ว และเมล็ดพืชน้ำมัน ซึ่งมีมูลค่ารวมถึง 60 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 73 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2023 นอกจากนี้ วัสดุก่อสร้าง เช่น ซีเมนต์และผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง ก็มีอัตราการเติบโตที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเพิ่มขึ้นร้อยละ 61 แบบปีต่อปี เป็นมูลค่ารวมกว่า 8.6 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ขณะที่การส่งออกสิ่งทอและวัตถุดิบที่เกี่ยวข้องเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 74 คิดเป็นมูลค่า 6.1 ล้านเหรียญสหรัฐฯ แม้ตัวเลขการค้าจะสะท้อนให้เห็นถึงโอกาสทางเศรษฐกิจที่สดใสสำหรับภาคธุรกิจของตุรกี แต่การฟื้นตัวของตลาดในซีเรียยังคงต้องใช้เวลา นายมุสตาฟา กุลเทเป (Mustafa Gültepe) ประธานสภาผู้ส่งออกของตุรกี (TİM) ให้ความเห็นกับ AGBI ว่า“แม้จะมีความคาดหวังเชิงบวก แต่ความระมัดระวังยังคงเป็นสิ่งจำเป็น เนื่องจากเสถียรภาพทางเศรษฐกิจเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนภาคธุรกิจในซีเรีย และกระบวนการนี้อาจต้องใช้เวลาหลายปี“

แม้ว่าหนทางการกลับมาทำการค้าระหว่างตุรกีกับซีเรียให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้นอาจเต็มไปด้วยอุปสรรค แต่รัฐบาลตุรกีก็พร้อมดำเนินมาตรการเพื่อลดข้อจำกัดเหล่านั้น โดยมุ่งเน้นไปที่การอำนวยความสะดวกด้านการส่งออก ไม่ว่าจะเป็นการปรับปรุงโอกาสการเข้าถึงหรือการลดขั้นตอนและระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าและบริการ

นายโอมาร์ โบลัต (Ömer Bolat) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ของตุรกี เปิดเผยระหว่างการลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมบริเวณชายแดนเมื่อวันที่ 5 มกราคมที่ผ่านมาว่า อังการากำลังเดินหน้าเพิ่มงบประมาณ เพื่อฟื้นฟูจุดผ่านแดนที่ถูกปิดมาอย่างยาวนาน และขยายขีดความสามารถของด่านชายแดนที่ยังคงเปิดให้บริการ เพื่อสนับสนุนการส่งออกให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกเหนือจากการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานแล้ว รัฐบาลตุรกียังมีเป้าหมายในการลดอุปสรรคทางการบริหารอีกด้วย โดยรัฐมนตรีโบลัตกล่าวในที่ประชุมของผู้บริหารสภาผู้ส่งออกแห่งตุรกี (TİM) เมื่อวันที่ 4 มกราคมว่า “ในยุคใหม่นี้ เรากำลังเตรียมความพร้อมสำหรับการทำข้อตกลงเขตการค้าเสรี (FTA) รวมถึงการปรับปรุงระเบียบศุลกากรร่วมกับทางการซีเรีย“ พร้อมย้ำว่า “เราจะพยายามขยายความร่วมมือด้านการค้าและการลงทุนให้ถึงขีดสุด เพื่อสร้างซีเรียที่แข็งแกร่ง“

อนึ่ง ข้อตกลงการค้าเสรีระหว่างอังการาและดามัสกัส (Ankara-Damascus FTA) มีผลบังคับใช้ครั้งแรกในปี 2007 ซึ่งกำหนดยกเลิกภาษีศุลกากรทั้งหมด พร้อมกำหนดกรอบเวลาเพื่อลดภาษีการค้าทวิภาคีให้เป็นศูนย์ภายในปี 2019 อย่างไรก็ตาม แผนการดังกล่าวไม่อาจดำเนินไปตามเป้าหมาย เนื่องจากตุรกีได้ประกาศระงับข้อตกลงดังกล่าวในเดือนธันวาคม 2011 ท่ามกลางความรุนแรงที่ทวีความรุนแรงขึ้นของสงครามกลางเมืองในซีเรีย

ข้อคิดเห็นจากสำนักงานฯ

นับตั้งแต่ปี 2011 ที่ซีเรียมีสงครามภายใน ทำให้ซีเรียและประชาชนซีเรียถอยห่างจากประเทศต่างๆ ออกไปอย่างมาก การเมืองภายในที่รุนแรงทำให้หลายประเทศชะลอความสัมพันธ์กับซีเรียออกไปโดยปริยาย เช่นเดียวกับตุรกีที่ต้องยุติข้อตกลงด้านการค้ากับซีเรียไปตั้งแต่ปี 2011 ทั้งที่ก่อนหน้านี้ตุรกีและซีเรียเคยมีข้อตกลงที่จะลดภาษีทางการค้าให้เป็นศูนย์ในปี 2019 ก็ตาม อย่างไรก็ดีปัจจุบันหลังจากที่สงครามภายในประเทศของซีเรียได้ยุติลง ตุรกีที่พยายามแสดงบทบาทที่สำคัญในภูมิภาคนี้อยู่แล้ว รวมทั้งยังเป็นประเทศเพื่อนบ้านของซีเรียก็แสดงท่าทีสนับสนุนผู้นำใหม่ขอซีเรียอย่างชัดเจน ทั้งยังพร้อมที่จะเดินหน้าสนับสนุนด้านการค้ากับซีเรีย โดยการฟู้นฟูข้อตกลงการค้าให้กลับมาอีกครั้ง หรือแม้แต่การปรับปรุงเงื่อนไขและกฏระเบียบการค้าเพื่อการนี้อีกด้วย ตุรกีในฐานะที่เป็นจุดศูนย์กลางการกระจายสินค้าในภูมิภาคนี้จึงถือว่าช่วงเวลานี้เป็นโอกาสที่สำคัญของผู้ส่งออกในตุรกีอย่างมากเช่นกัน

ที่มา: https://www.agbi.com/trade/2025/01/turkish-exporters-cashing-in-on-end-of-syrian-conflict/